Η ορχήστρα αποτελεί το αρχαιότερο τμήμα του θεάτρου. Η ονομασία της προέρχεται από το ρήμα «ὀρχοῦμαι», που σημαίνει χορεύω. Προορίζεται, λοιπόν, για την κίνηση του χορού. Το σχήμα της αρχικά μοιάζει συνήθως με κύκλο ή πέταλο κι αργότερα με ημικύκλιο. Το δάπεδό της είναι από πατημένο χώμα στα ελληνικά θέατρα, ενώ καλύπτεται με πλάκες στα ρωμαϊκά. Στο κέντρο της βρίσκεται συνήθως η θυμέλη, ένας βωμός αφιερωμένος στον Διόνυσο.

Το κοίλο είναι ο χώρος των θεατών που απλώνεται αμφιθεατρικά πάνω από την ορχήστρα. Στα ελληνικά θέατρα το κοίλο διαμορφώνεται στη φυσική πλαγιά ενός λόφου. Τον πρώτο καιρό οι θεατές κάθονται πάνω στο χώμα ή σε ξύλινους πάγκους. Σε τέτοια θέατρα παίχτηκαν για πρώτη φορά τα έργα των κλασικών ποιητών. Αργότερα, τον 4ο αι. π.Χ., κατασκευάζονται λίθινα καθίσματα, τα εδώλια. Το κοίλο χωρίζεται σε δύο ή τρία μέρη με οριζόντιους διαδρόμους, τα διαζώματα. Οι κλίμακες είναι σκάλες που διαμορφώνονται σαν ακτίνες για την κίνηση των θεατών. Χωρίζουν το κοίλο σε κάθετα τμήματα, τις κερκίδες. Στην πρώτη σειρά, σε τιμητικές θέσεις, τις προεδρίες, κάθονται σημαντικά πρόσωπα, όπως άρχοντες και ιερείς. Σε αντίθεση με τα ελληνικά, τα ρωμαϊκά θέατρα δεν κατασκευάζονται σε πλαγιές λόφων, αλλά σε επίπεδο έδαφος με έναν τοίχο να στηρίζει περιμετρικά ολόκληρη την εξωτερική πλευρά τους.

Η σκηνή είναι ένα μακρόστενο στεγασμένο κτήριο στο πίσω μέρος της ορχήστρας. Αρχικά είναι μια πρόχειρη ξύλινη κατασκευή. Χρησιμεύει ως ένα λιτό φόντο στη θεατρική πράξη και σαν αποθήκη των υλικών της παράστασης ή ως χώρος για την προετοιμασία των υποκριτών, όπως τα σημερινά καμαρίνια. Σταδιακά η σκηνή γίνεται μόνιμη και λίθινη, αργότερα διώροφη. Αποκτά τρεις πόρτες και παράθυρα δίνοντας την εντύπωση πρόσοψης κτηρίου. Αργότερα πάνω στην επίπεδη στέγη της εμφανίζονται οι υποκριτές που χωρίζονται πια από το χορό.

Αναπαράσταση Ελληνιστικού Θεάτρου

Ανάλογα με την εποχή το θέατρο σχετίζεται και με διαφορετικές λειτουργίες. Αρχικά, λοιπόν, φιλοξενεί θεατρικές παραστάσεις, αλλά και άλλες δραστηριότητες, όπως πολιτικές συνελεύσεις και συγκεντρώσεις, διαλέξεις φιλοσόφων κ.ά. Στα ρωμαϊκά θέατρα, αντίθετα, οι παραστάσεις θεατρικών έργων είναι ελάχιστες. Πιο συχνές είναι οι παραστάσεις μίμων και οι χοροί παντομίμας, καθώς και άλλα θεάματα, ιδιαίτερα αγαπητά στους Ρωμαίους, όπως μονομαχίες και θηριομαχίες.

Αναπαράσταση του Ρωμαϊκού Θεάτρου